بررسی مبانی حقوقی کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری

کمیسیون ماده صد شهرداری صلاحیت رسیدگی به تخلفات ساختمانی از لحاظ رعایت ضوابط و مقررات فنی، شهرسازی، ایمنی و بهداشتی را دارا می باشد. ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ­ها، دارای ۱۱ تبصره می باشد که کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری با توجه به این ۱۱ تبصره به تخلفات رسیدگی و اقدام به صدور رأی می نماید.

کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری چیست؟

کمیسیون ماده صد شهرداری مرجعی است برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی از لحاظ شهر سازی و ایمنی است در این مرجع اگر از سوی شهروندان یک شهر در باب ساخت و ساز ساختمان ها و منازل تخلفی صورت گیرد رسیدگی به آن حتما صورت می گیرد.

اعضای تشکیل دهنده کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری چه کسانی هستند؟

اعضای تشکیل دهنده کمیسیون ماده صد شهرداری :

• نماینده وزارت کشور (منتخب وزیر کشور)
• نماینده دادگستری (منتخب قوه قضائیه)
• نماینده شورای اسلامی (یک نفر از اعضاء انجمن شورای اسلامی شهر منتخب انجمن شورا
• نماینده شهرداری (لازم به ذکر است نماینده شهرداری در کمیسیون حق رأی ندارد و تنها جهت ارائه توضیحات در جلسات شرکت می نماید)
• لازم به ذکر است جهت تشکیل جلسه و صدور رأی، حضور سه عضو ذکر شده در بالا الزامی بوده و امضاء هر سه نفر می بایست در رأی صادره درج گردد.

چه تخلفاتی در کمیسیون ماده ۱۰۰ بررسی می‌ شود؟

عمده تخلفات ساختمانی که در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری ها به آن ها رسیدگی می گردد، به شرح ذیل می باشند :

• احداث بنا بدون مجوز و پروانه ساخت
• احداث بنا خارج از پروانه ساخت یا مازاد بر آن
• عدم احداث پارکینگ یا احداث پارکینگ غیرقابل بهره برداری
• عدم استحکام بنا
• عدم رعایت ضوابط فنی، شهرسازی، بهداشتی در احداث بنا
• تغییر کاربری غیرمجاز
• تخلف مهندس ناظر ساختمان
• تجاوز به معابر شهریبا توجه به نوع تخلفات صورت گرفته و نیز کاربری ملک، رأی صادره از کمیسیون ماده صد شهرداری­ها میتواند منجر به اخذ جریمه، تعطیلی محل کسب یا پیشه یا تجارت توسط شهرداری یا تخریب تمام یا بخشی از بنای احداثی شود که این رأی ظرف مهلت ۱۰ روز قابل اعتراض و تجدیدنظرخواهی بوده و مرجع رسیدگی به این اعتراض کمیسیون تجدیدنظر ماده صد شهرداری می باشد. رأی صادره از کمیسیون بدوی ماده صد در صورت عدم اعتراض در مهلت مقرر و رأی صادره از کمیسیون تجدیدنظر ماده صد شهرداری ها قطعی محسوب شده و لازم الاجرا می باشد.

تصمیماتی که در کمیسیون بدوی ماده ۱۰۰ اخذ می‌شود چیست؟

تصمیماتی که در کمیسیون بدوی ماده ۱۰۰ اخذ می شود. زمانی که پرونده مورد بررسی قرار بگیرد و تخلف ثابت شود؛ کمیسیون ماده 100 اجازه ارائه سه حکم اعم از تخریب ساختمان، تخلیه ساختمان و یا تعیین جریمه را دارد.

تخریب زمانی حکم تخریب از سمت کمیسیون ماده 100 صادر می شود که اصول ساخت و ساز به درستی و در چارچوب هایی که مشخص شده است، صورت نگرفته باشد. البته در مواردی که برای شخص متخلف جریمه مشخص شده باشد؛ اما وی از پرداخت آن شانه خالی کرده باشد نیز حکم تخریب صادر می شود.تخلیه در مواردی که شخص مالک بدون کسب مجوز ملک خود را تغییر کاربری داده باشد و از احداث پارکینگ خودداری کرده باشد؛ ماده 100 حکم به تخلیه ساختمان می دهد تا این ایرادات برطرف شود.

جریمه زمانی که کمیسیون ماده 100 تشخیص دهد که ملک دارای اضافه بنا می باشد و خارج از مجوزهای مربوطه صورت گرفته باشد؛ بنا به تشخیص کمیسیون و در صورت نبود مشکلی شخص می تواند با پرداخت جریمه از تخریب ساختمان خود جلوگیری نماید.

دلایل و جهات نقض رای تخریب چه می‌ باشد؟

نکته مهم دیگر آن که در مواردی که ساختمان کامل نشده باشد نیز با توجه به ماده ۲۰۲ آیین نامه حفاظت کارگاه ساختمانی تخریب قسمتی از ساختمان که باعث ریزش ناگهانی قسمت های دیگر گردد ممنوع است و کمیسیون ماده صد در رای خود باید این ماده را نیز لحاظ نماید و عدم رعایت این ماده دلیل بر نقض رای کمیسیون در دیوان عدالت اداری خواهد بود.

تشدید رای جریمه به رای تخریب در مرحله تجدیدنظر کمیسیون فرض کنید کمیسیون بدوی رای به جریمه صادر و شخص به رای اعتراض و کمیسیون تجدیدنظر رای به تخریب صادر نموده است؛ دراین مورد برخی از قضات دیوان عدالت اداری با این استدلال که کمیسیون تجدیدنظر حق تشدید مجازات را ندارد، رای را قابل نقض می دانند. صدور رای خارج از صلاحیت کمیسیون ماده صد املاک خارج از محدوده شهر در صلاحیت کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری ها است و چنان چه کمیسیون ماده ۱۰۰ در این خصوص رای صادر نماید قابل نقض در دیوان عدالت اداری است.

بیشتر مطالعه کنید: تحلیل حقوقی صلاحیت و اختیارات کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری‌ ها

دلایل و جهات نقض رای جریمه چه می‌ باشد؟

دلایل نقض رای جریمه مجهول بودن ضرایب تعیینی در تعیین جریمه متراژ ساختمان در ضریب تعیینی ضرب می گردد که این ضریب باید در رای کمیسیون به صورت صریح ذکر گردد در غیر این صورت رای قابل نقض در دیوان عدالت اداری می باشد.

مطالبه وجه مازاد بر میزان مقرر قانونی مبنای محاسبه ارزش معاملاتی ملک ۸۵ درصد ارزش منطقه ای آن است؛ گاه دیده می شود که کمیسیون ماده صد در رای خود صد درصد ارزش منطقه ای را مبنا قرار می دهد که چنین رایی قابل نقض در دیوان عدالت اداری است.

عدم ابلاغ فرم خلاف جهت دفاعاین موضوع که نیز از موارد نقض رای جریمه در دیوان عدالت اداری است.

عدم رعایت ملاک های موثر در تعیین جریمه: کمیسیون ماده صد در تعیین جریمه باید موارد ذیل را رعایت نماید که عدم رعایت هر یک منجر به نقض رای در دیوان عدالت اداری خواهد شد:

الف- موقعیت ملک از نظر مکانی

ب- تناسب جریمه با استفاده از فضای ایجاد شده

ج- تناسب جریمه با نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی تعیین دو جریمه برای یک تخلف فرض کنید شخصی علاوه بر آن که اضافه بنا دارد تغییر کاربری مثلا از مسکونی به تجاری نیز داده باشد و کمیسیون ماده صد از هر دو بابت اقدام به تعیین جریمه نموده باشد؛ در این مورد نیز امکان نقض رای در دیوان عدالت اداری وجود دارد. صدور رای خارج از صلاحیت کمیسیون ماده صد املاک خارج از محدوده شهر در صلاحیت کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری ها است و چنان چه کمیسیون ماده ۱۰۰ در این خصوص رای صادر نماید قابل نقض در دیوان عدالت اداری است.

نحوه اعتراض و شکایت از رای کمیسیون ماده صد مهلت اعتراض به کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری سه ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی کمیسیون به شخص یا قطعیت رای است. با این توضیح که ممکن است اعتراض به رای بدوی کمیسیون صورت نگیرد و با گذشت مهلت رای قطعی گردد.

مشخصات لازم برای درج در دادخواست اعتراض به کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری چیست؟

در این دادخواست اعتراض به رای کمیسیون ماده صد شهرداری باید مشخصاتی  وارد شود از جمله در این دادخواست باید مشخصات شاکی (نام و نام خانوادگی، شغل و..) نوشته شود.

طرف شکایت در این دادخواست کمیسیون ماده صد هر منطقه می باشد. ( به عنوان مثال کمیسیون ماده صد شهردای  تهران)در صورت داشتن وکیل برای اعتراض به رای کمیسیون ماده صد شهرداری باید مشخصات او در دادخواست ثبت شود.و در آخر در این دادخواست باید شرح کوتاهی از دلایل و مستندات شکایت و اعتراض از کمیسیون ماده صد ذکر شود

جهات ابطال رای کمیسیون ماده ۱۰۰  شهرداری چیست؟

جهات ابطال رای کمیسیون ماده صد شهرداری زمانی که رای صادر شده در مرجع کمیسیون ماده صد شهرداری سبب، سلب حق یا حقوق دفاعی شود.در مواقعی که رای صادر شده به اشتباه برای قلع و قمع یا تخریب بنا صادر شده باشد.ایرادات شکلی که در خصوص ترکیب کمیسیون یا رای صادره توسط آنان تعیین جریمه بر خلاف مقررات یا تعیین جریمه علی رغم اقدام ارادی شاکی در قلع مستحدثات

مرجع رسیدگی به دادخواست ابطال رای کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری کجاست؟

مرجع رسیدگی به دادخواست ابطال رای کمیسیون ماده صد شهرداریبراساس قانون 173 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دیوان عدالت اداری به منظور رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعترضات مردم نسبت به مامورین یا واحدها یا آیین نامه های دولتی تشکیل شده و برای احقاق حقوق مردم تمام تلاش خود را به کار می برد.

بنابراین شاکیان می توانند اعتراو دادخواست های خود را در خصوص ابطال یا نقض رای کمیسیون ماده صد شهرداری را نزد دیوان عدالت اداری ببرند. و همچنین در صورت اعتراض داشتن از اعضای کمیسیون ماده صد، شاکی می تواند اعتراض خود را نزد سازمان تخلفات اداری مطرح کند.

عوامل موثر در صدور رای کمیسیون ماده ۱۰۰ چیست؟

عوامل موثر در صدور رای کمیسیون ماده صد شهرداری زمانی که کمیسیون ماده صد شهرداری برای رسیدگی به تخلفات تشکیل می شود عواملی وجود دارد که در حکم تخریب یا جریمه ساختمان یا بنا تاثیر می گذارند مانند:

ملک از لحاظ مکانی (خیایان های اصلی و فرعی، کوچه بن بست یا بن باز) چه موقعیتی دارد. ساختمان از لحاظ مصالح چه نوع ساختمانی است.

مکان ایجاد شده چه نوع استفاده های می تواند داشته باشد.

نوع حوزه استفاده، که می تواند تجاری، صنعتی و یا اداری باشد. (کمیسیون در این رابطه می تواند دستور به اخذ جریمه بدهد.

نحوه اعتراض به رای بدوی کمیسیون ماده ۱۰۰ به چه صورت است؟

نحوه اعتراض به رای کمیسیون بعد از این که کمیسیون رای بدوی خود را صادر نماید، شخص مختلف حق اعتراض به رای کمیسیون بدوی ماده صد شهرداری را دارد. با توجه به این موضوع که رای صادر شده بدوی می باشد؛ شخص اجازه اعتراض به کمیسیون ماده 100 را دارد. البته به این موضوع توجه داشته باشید که مهلت اعتراض به رای کمیسیون ماده 100 تنها 10 روز بعد از رای صادر شده خواهد بود.

از آن جایی که بسیاری از افراد در انجام این کار مهارت و تخصص ندارند؛ سعی می کنند کار خود را برون سپاری کرده و به دست وکلای با تجربه بسپارند. وکیل های ملکی با توجه به تجربه ای که در این زمینه دارند به خوبی با فرایند ثبت اعتراض آشنا هستند. البته این موضوع را به خاطر داشته باشید که اگر رای صادر شده بدوی از سمت کمیسیون قطعی تلقی شده باشد کار اعتراض کمی سخت می شود و باید حتما با کمک گرفتن از یک وکیل ملکی کار خود را پیش ببرید. برای این امر شما میتوانید با موسسه حقوقی داد اوید رسا ارتباط گرفته تا بهترین وکیل ملکی تهران پرونده شما را به انجام رساند.

اعتراض به کمیسیون ماده 100 در دیوان عدالت اداری در صورتی که رای صادر شده از سمت کمیسیون ماده 100 شهرداری قطعی تلقی شود؛ شخص متخلف باید کار اعتراض خود را از طریق دیوان عدالت اداری پیش ببرد. در این صورت شخص متخلف شانس این را دارد تا رای دادگاه و پرونده را به نفع خود برگرداند.

حق دفاع از شخص مالک گرفته شده باشد:در صورتی که در ساخت و ساز یک ساختمان تخلفی صورت گرفته باشد، شهرداری در ابتدا باید یک فرم ابلاغیه را برای شخص متخلف صادر نماید. در حالتی که این فرم به مالک نرسیده باشد، می تواند از طریق دیوان عدالت اداری کار خود را پیش ببرد.در حالت دیگر اگر کمیسیون ماده 100 مدت زمان مجاز برای اعتراض به حکم را در نظر نگرفته باشد؛ نیز شخص می تواند به حکم صادر شده اعتراض نماید.

مراحل اعتراض به کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری چیست؟

مراحل اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری امکان اعتراض به رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری در دیوان عدالت اداری وجود دارد. این کمیسیون وظیفه رسیدگی به تخلفات ساختمانی را بر عهده دارد و در صورت احراز تخلف، می‌تواند به پرداخت جریمه، تخریب بنا یا موارد دیگر رای بدهد. اگر به رأی بدوی این کمیسیون اعتراض دارید، می‌توانید مراحل زیر را طی کنید.

1- تنظیم دادخواست برای اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری، در دادخواست باید مشخص کنید که کدام شعبه دیوان عدالت اداری صالح به رسیدگی است. این امر با توجه به محل وقوع ملک مورد تخلف تعیین می‌شود. در فرم دادخواست باید مشخصات کامل خود، مشخصات طرف شکایت (شهرداری) و رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ را ذکر کنید. دلایل اعتراض خود را به رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ به صورت مستند و مستدل بیان کنید. به مواد قانونی، آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری، نظریات مشورتی و سایر مستندات حقوقی استناد کنید. در نهایت مدارک لازم مانند رأی کمیسیون، پروانه ساخت، مدارک مالکیت، نقشه‌های مصوب، عکس‌ها و… را ضمیمه دادخواست کنید.

2-  ثبت دادخواست در دیوان عدالت اداریدادخواست را به دبیرخانه دیوان عدالت اداری یا دفاتر الکترونیک قضایی ارائه دهید و به همراه مدارک و مستندات جدید ثبت کنید. همچنین حتما هزینه دادرسی را پرداخت کنید.

۳- رسیدگی در دیوان عدالت اداری پرونده شما به یکی از شعب دیوان ارجاع می‌شود. قاضی پرونده با بررسی مدارک و استماع اظهارات طرفین، رأی مقتضی را صادر می‌کند. فراموش نکنید که رأی دیوان عدالت اداری قطعی و لازم‌الاجراست.برای تنظیم دادخواست و پیگیری پرونده اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ ، حتما از یک وکیل متخصص در امور اداری و دیوان عدالت اداری کمک بگیرید. وکیل کمیسیون ماده ۱۰۰  با تسلط بر قوانین و رویه‌های قضایی، می‌تواند بهترین راهکار را برای احقاق حقوق شما ارائه دهد. در صورت نیاز به توضیحات بیشتر می‌توانید به سایت دیوان عدالت اداری مراجعه کنید یا با وکلا و مشاوران حقوقی  در موسسه حقوقی دادآوید رسا  مشورت نمایید.

شرایط قطعی شدن رای کمیسیون ماده ۱۰۰ چیست؟

شرایط قطعی شدن رای کمیسیون ماده صد قطعا افرادی که تاکنون هیچ تجربه ای در خصوص اعتراض نداشته اند؛ این سوال برایشان به وجود می آید که چه زمانی می توان رای صادر شده از سمت کمیسیون را قطعی دانست. برای قطعی شدن رای دادگاه دو حالت وجود دارد. در حالت اول در صورتی که 10 روز بعد از صادر شدن رای بدوی توسط کمیسیون ماده 100 مالک هیچ اعتراضی نسبت به رای نداشته باشد؛ می توان رای را قطعی شده تلقی کرد. البته در صورتی که کار اعتراض در دیوان عدالت اداری صورت گرفته باشد؛ این مدت زمان 10 روز صدق نمی کند. اگر به رای صادر شده از سمت دیوان عدالت اداری نیز اعتراض داشته باشید باید در مدت زمان 90 روز این کار را انجام دهید.

تأیید رأی در کمیسیون تجدیدنظر، مسیر دوم قطعی شدندر صورتی که یکی از طرفین به رأی کمیسیون بدوی اعتراض کند، پرونده به کمیسیون تجدیدنظر ارجاع می‌شود. این کمیسیون با بررسی مجدد پرونده، مدارک و مستندات و استماع اظهارات طرفین، رأی خود را صادر می‌کند.

رأی کمیسیون تجدیدنظر، فارغ از نتیجه آن، قطعی و لازم‌الاجراست. به این معنا که حتی اگر رأی تجدیدنظر به ضرر معترض باشد، دیگر امکان اعتراض در داخل کمیسیون وجود ندارد و تنها راه باقی‌مانده، مراجعه به دیوان عدالت اداری است.توجه به آثار قطعی شدن رأی قطعی شدن رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ به معنای لازم‌الاجرا شدن آن است.

در این مرحله، مالک موظف به اجرای مفاد رأی، اعم از پرداخت جریمه، تخریب بنا یا سایر موارد است. شهرداری نیز می‌تواند در صورت عدم اجرای رأی توسط مالک، اقدام به اجرای آن کند. البته، قطعی شدن رأی به معنای پایان راه نیست و در صورت وجود شرایط قانونی، می‌توان به دیوان عدالت اداری شکایت کرد. اما این شکایت، تأثیری در اجرای رأی ندارد و صرفا می‌تواند منجر به ابطال یا اصلاح رأی شده و اجرای حکم را به تعویق بیاندازد.

خلاصه مطلب:

نحوه تنظیم دادخواست و اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ کار پیچیده‌ای است. چرا که نیاز به شرح دقیق موضوع و ارائه مدارک و مستندات کافی دارد. در صورتی که شاکیان نتوانند به صورت روشن و واضح ماجرا را شرح دهند یا مدارک و دلایل کافی ارائه نکنند، ممکن است مجبور به پرداخت خسارت‌ های سنگین مالی شوند و یا حتی حکم به تخریب ساختمان آن ها داده شود.

بنابراین بهتر است از کمک وکلای مجرب موسسه حقوقی داد آوید رسا استفاده نمایند و همچنین یک فرم اعتراض به کمیسیون ماده ۱۰۰ را مشاهده نمایید تا هنگام مراجعه به وکیل با مدارک و اسناد مورد نیاز مراجعه نمایید.